Witamina C – kluczowe informacje, działanie i źródła w diecie

Witamina C, znana również jako kwas askorbinowy, jest jednym z najważniejszych składników odżywczych, które nasze ciało potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. O ile wiele organizmów potrafi wytwarzać tę witaminę samodzielnie, ludzie muszą polegać na diecie, aby zapewnić sobie jej odpowiedni poziom. Witamina C działa jako potężny antyoksydant, chroniąc komórki przed szkodliwymi skutkami stresu oksydacyjnego, a także jest kluczowa dla zdrowia skóry poprzez wspieranie syntezy kolagenu. W dobie coraz większej świadomości zdrowotnej, zrozumienie roli witaminy C oraz jej naturalnych źródeł staje się niezbędne dla każdego, kto pragnie dbać o swoje zdrowie i samopoczucie.

Witamina C – kluczowy składnik odżywczy

Witamina C, znana również jako kwas askorbinowy, jest niezbędnym składnikiem odżywczym dla naszego organizmu. Jako witamina rozpuszczalna w wodzie, nie jesteśmy w stanie jej magazynować, co oznacza, że musimy regularnie dostarczać ją z pożywieniem.

Pełni ona wiele istotnych ról:

  • działa jako silny antyoksydant, chroniąc nasze komórki przed stresem oksydacyjnym i neutralizując wolne rodniki,
  • jest kluczowa w procesie produkcji kolagenu – białka odpowiedzialnego za elastyczność oraz zdrowie skóry, stawów i naczyń krwionośnych,
  • wspiera naszą odporność, wzmacniając układ immunologiczny i poprawiając zdolność organizmu do walki z infekcjami.

Niedobór tego składnika może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. Dlatego warto zadbać o to, by nasza dieta była bogata w owoce i warzywa zawierające tę witaminę. Regularne spożywanie pokarmów bogatych w ten składnik przyczynia się do lepszego samopoczucia oraz ogólnej kondycji zdrowotnej.

Jakie jest działanie witaminy C i jej właściwości?

Witamina C, znana pod nazwą kwas askorbinowy, odgrywa kluczową rolę w naszym zdrowiu. Jej działanie wpływa na wiele ważnych aspektów funkcjonowania organizmu. Przede wszystkim wspiera produkcję kolagenu, co jest niezbędne dla prawidłowego stanu skóry oraz tkanki łącznej. Kolagen stanowi główne białko strukturalne, które nadaje skórze elastyczność i wytrzymałość.

Oprócz tego witamina C działa jako potężny przeciwutleniacz. Neutralizuje wolne rodniki, chroniąc komórki przed szkodliwym działaniem i zmniejszając ryzyko wystąpienia przewlekłych chorób. Co więcej, regeneruje inne przeciwutleniacze, takie jak witamina E.

Warto również zauważyć, że witamina C wspomaga wchłanianie żelaza z pożywienia. Zwiększa biodostępność żelaza pochodzenia roślinnego, co ma ogromne znaczenie zwłaszcza dla osób stosujących diety wegetariańskie lub wege. Dodatkowo wzmacnia nasz układ odpornościowy, co jest szczególnie istotne w okresach zwiększonego ryzyka infekcji.

Do jej licznych właściwości należy także:

  • poprawa krążenia,
  • regulacja ciśnienia tętniczego,
  • przyspieszenie procesu gojenia ran,
  • zmniejszenie krwawień dziąseł.

Witamina C przyczynia się do ogólnej kondycji układu krążenia, dlatego warto zadbać o jej obecność w codziennym jadłospisie dla zachowania dobrego zdrowia.

Jak wpływa witamina C na układ odpornościowy?

Witamina C odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Działa jako potężny przeciwutleniacz, co znacząco wspiera organizm w walce z różnorodnymi infekcjami. Regularne spożycie tej witaminy może:

  • obniżyć ryzyko zachorowania na przeziębienie,
  • skracać czas jego trwania.
  • wyraźnie zmniejszyć częstotliwość chorób wśród sportowców.

Badania wskazują, że sportowcy korzystający z suplementów witaminy C chorują o połowę rzadziej niż ich koledzy, którzy tego nie praktykują.

Oprócz tego, witamina C ma istotny wpływ na produkcję białych krwinek, które są niezbędne do zwalczania patogenów. Wspomaga również aktywność innych komórek układu odpornościowego i zwiększa ich zdolność do eliminacji wirusów oraz bakterii. Dlatego warto zadbać o odpowiedni poziom tej witaminy w diecie, szczególnie w okresach wzmożonego ryzyka infekcji, takich jak jesień i zima.

Z tego względu regularna suplementacja witaminą C jest niezwykle istotna dla utrzymania zdrowego układu odpornościowego oraz ochrony przed chorobami zakaźnymi.

Jaką rolę pełni witamina C w syntezie kolagenu?

Witamina C ma kluczowe znaczenie dla produkcji kolagenu, który jest niezbędny dla zdrowia skóry oraz tkanki łącznej. Kwas askorbinowy, będący jedną z form tej witaminy, aktywnie uczestniczy w tworzeniu kolagenu. To białko odgrywa fundamentalną rolę w zapewnieniu elastyczności i wytrzymałości naszych tkanek. Niedobór witaminy C może zakłócać proces produkcji kolagenu, co prowadzi do osłabienia struktury skóry oraz zwiększenia ryzyka jej uszkodzeń.

Dodatkowo witamina C stymuluje fibroblasty – komórki odpowiedzialne za syntezę kolagenu. Dzięki temu przyspiesza gojenie ran oraz regenerację tkanek po urazach. Regularne dostarczanie witaminy C wspiera nie tylko kondycję skóry, ale także prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych i ogólną wydolność organizmu.

Różnorodne badania wykazują, że suplementacja witaminą C może korzystnie wpłynąć na wygląd skóry, zwiększając jej jędrność i redukując zmarszczki. Dlatego warto zadbać o odpowiednią ilość tej witaminy w codziennej diecie lub poprzez suplementy. Wspierając ją, pomagamy naturalnym procesom regeneracyjnym zachodzącym w naszym organizmie.

W jaki sposób witamina C chroni przed stresem oksydacyjnym?

Witamina C odgrywa kluczową rolę w ochronie organizmu przed stresem oksydacyjnym, działając jako potężny antyoksydant. Jej główną funkcją jest neutralizacja wolnych rodników, które mogą wyrządzać szkody w komórkach i tkankach. Dzięki redukcyjnym właściwościom tego składnika, organizm zyskuje dodatkowe wsparcie w walce z negatywnymi skutkami stresu oksydacyjnego.

Stres oksydacyjny ma miejsce, gdy równowaga pomiędzy produkcją wolnych rodników a ich eliminacją zostaje zakłócona. Witamina C wspiera różnorodne procesy biologiczne, co przyczynia się do opóźnienia procesu starzenia oraz zmniejsza ryzyko rozwoju przewlekłych chorób związanych z nadmiernym stresem oksydacyjnym.

Wyniki badań wskazują, że suplementacja witaminą C może korzystnie wpłynąć na ogólny stan zdrowia. Pomaga zwiększyć odporność organizmu na czynniki stresowe, a regularne jej spożycie sprzyja utrzymaniu odpowiedniego poziomu antyoksydantów oraz wspiera prawidłowe funkcjonowanie komórek.

Jakie są naturalne źródła witaminy C?

Witamina C to kluczowy składnik odżywczy, który występuje głównie w owocach i warzywach. Najbogatszym źródłem tego witaminowego skarbu jest czarna porzeczka, oferująca aż 200 mg kwasu askorbinowego na 100 g. Warto także zwrócić uwagę na takie owoce jak:

  • acerola,
  • kiwi,
  • truskawki.

Z kolei cytryny i pomarańcze dostarczają około 50-70 mg witaminy C w każdym 100 g.

Wśród warzyw szczególnie wyróżniają się:

  • czerwone papryki, które mogą zawierać nawet do 150 mg witaminy C na 100 g,
  • brokuły,
  • brukselka,
  • kalarepa.

Choć ziemniaki wiosenne mają nieco niższą zawartość witaminy C, to także przyczyniają się do jej codziennego spożycia.

Regularne spożywanie tych roślinnych produktów jest istotne dla utrzymania właściwego poziomu witaminy C w organizmie. Dodatkowo wspomaga ono zdrowie dzięki działaniu przeciwutleniającemu oraz wzmacnia układ odpornościowy. Warto jednak pamiętać, że obróbka cieplna może zmniejszać ilość tej witaminy w jedzeniu, dlatego najlepiej spożywać te produkty na surowo lub krótko gotowane.

Jakie owoce są bogate w witaminę C?

Owoce bogate w witaminę C odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia. Oto kilka z nich, które szczególnie wyróżniają się wysoką zawartością tej cennej substancji:

  • Acerola to prawdziwy skarb natury – jej zawartość witaminy C wynosi imponujące 1000 do 4500 mg na 100 g, co czyni ją jednym z najdoskonalszych źródeł tego składnika,
  • Czarna porzeczka oferuje od 150 do 300 mg witaminy C w każdym st gramie, co czyni ją niezwykle wartościowym owocem,
  • Kiwi dostarcza około 90 mg tej witaminy na sto gramów, wspierając układ odpornościowy oraz poprawiając przyswajanie żelaza,
  • Truskawki, oprócz około 60 mg witaminy C na 100 g, są także obfite w błonnik i przeciwutleniacze, co dodatkowo wpływa na ich korzystny wpływ na zdrowie,
  • Cytryny i pomarańcze dostarczają około 50-70 mg witaminy C na każdą setkę i są znane ze swoich właściwości wspierających odporność.

Warto również zwrócić uwagę na inne owoce, takie jak mango czy papaja. One także zawierają znaczące ilości tej ważnej witaminy i przyczyniają się do zdrowia organizmu poprzez wsparcie układu odpornościowego oraz ochronę przed stresem oksydacyjnym. Dlatego warto regularnie wprowadzać je do swojej diety!

Jakie warzywa są źródłem witaminy C?

Warzywa odgrywają kluczową rolę jako źródło witaminy C, która jest niezbędna w wielu procesach biologicznych. Warto zwrócić uwagę na kilka szczególnie bogatych w tę witaminę warzyw:

  • Czerwona papryka – oferuje imponującą ilość od 125 do 200 mg witaminy C na każde 100 g, co czyni ją jednym z najlepszych wyborów,
  • Brokuły – dostarczają od 65 do 100 mg tej cennej witaminy na 100 g i ponadto są źródłem błonnika oraz wielu innych składników odżywczych,
  • Brukselka – zawiera około 85 mg witaminy C na 100 g, co sprawia, że jest doskonałym dodatkiem do zdrowego jadłospisu,
  • Ziemniaki – chociaż ich zawartość wynosi około 20 mg na 100 g, są popularnym produktem w naszej diecie i mogą przyczynić się do zaspokojenia dziennego zapotrzebowania.

Warto również wspomnieć o natce pietruszki i szpinaku, które również dostarczają istotne ilości witaminy C. Włączając te warzywa regularnie do swojego menu, możemy skutecznie wspierać utrzymanie właściwego poziomu tej witaminy w organizmie. Dodatkowo wpływa to pozytywnie na naszą odporność oraz ogólne samopoczucie.

Jakie jest dawkowanie witaminy C?

Zalecana ilość witaminy C, jaką powinniśmy przyjmować, uzależniona jest od wagi ciała. Dorośli zazwyczaj potrzebują około 1 mg na każdy kilogram masy, co przekłada się na mniej więcej 80 mg dziennie. Dzieci z kolei mają większe zapotrzebowanie – to około 2 mg na kilogram. Osoby aktywne fizycznie lub narażone na stres mogą wymagać znaczniejszych dawek, wahających się od 400 do nawet 1500 mg dziennie.

Należy jednak pamiętać, aby nie przekraczać maksymalnej dawki wynoszącej 2000 mg (2 g) w ciągu doby. Taka ilość może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, takich jak:

  • zaburzenia układu pokarmowego,
  • zwiększone ryzyko kamieni nerkowych.

Witamina C jest rozpuszczalna w wodzie, co oznacza, że nadmiar tej substancji jest wydalany z organizmu przez mocz. Warto także zauważyć, że przyjmowanie kwasu askorbinowego w dawce do 200 mg jest niemal całkowicie efektywne. Dlatego tak istotne jest dostosowanie suplementacji do indywidualnych potrzeb oraz stylu życia każdej osoby.

Jakie jest rekomendowane dzienne spożycie witaminy C?

Zalecane dzienne spożycie witaminy C dla dorosłych wynosi 80 mg, co odpowiada pełnej zalecanej wartości spożycia (RWS). Dla dzieci powyżej czwartego roku życia sugeruje się około 50 mg na dzień. Warto jednak zauważyć, że osoby dorosłe prowadzące aktywny tryb życia lub narażone na stres mogą potrzebować znacznie większych dawek, sięgających od 400 do nawet 1500 mg dziennie.

Kobiety w ciąży powinny dbać o to, by przyjmować około 100 mg witaminy C codziennie. Natomiast mamy karmiące powinny dostarczać sobie około 120 mg tej niezbędnej substancji każdego dnia. Zapewnienie odpowiedniej ilości witaminy C jest kluczowe, ponieważ jej niedobór może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych.

Jakie jest wzmożone zapotrzebowanie na witaminę C w różnych grupach?

Wzmożone zapotrzebowanie na witaminę C zauważalne jest w kilku specyficznych grupach społecznych.

  • Osoby starsze często wymagają większych ilości tego składnika, ponieważ ich organizmy gorzej przyswajają witaminy i minerały,
  • Kobiety w ciąży potrzebują więcej witaminy C, co jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju płodu oraz wsparcia ich układu odpornościowego,
  • Palacze znajdują się w grupie zwiększonego zapotrzebowania na tę witaminę, ponieważ palenie tytoniu generuje wyższy poziom stresu oksydacyjnego oraz uszkodzeń komórkowych,
  • Osoby z obniżoną odpornością, takie jak pacjenci cierpiący na choroby przewlekłe lub ci, którzy dochodzą do siebie po infekcjach, powinny pomyśleć o suplementacji witaminą C.

W takich sytuacjach zalecane dawki wahają się od 400 do 1000 mg dziennie, co może wspierać układ immunologiczny i przyspieszać proces zdrowienia.

Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek suplementacji zawsze warto skonsultować się z lekarzem. Taka rozmowa pomoże ustalić odpowiednie dawki dostosowane do indywidualnych potrzeb danej osoby.

Niedobór witaminy C i jego objawy

Niedobór witaminy C może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, a jego objawy są naprawdę zróżnicowane. Oto niektóre z nich:

  • osłabione naczynia krwionośne powodujące łatwiejsze pojawianie się siniaków i krwiaków,
  • ból mięśni i stawów, które mogą być dodatkowo opuchnięte,
  • trudności w gojeniu ran, często wynikające z zaburzonej produkcji kolagenu,
  • spadek odporności, co skutkuje częstszymi infekcjami oraz pogorszeniem samopoczucia psychicznego,
  • rozwój szkorbutu, objawiający się m.in. owrzodzeniem dziąseł i ich krwawieniem.

Osoby borykające się z niedoborem tej witaminy mogą zauważyć także problemy skórne, jak suchość czy przyspieszone starzenie się cery. Dlatego warto zwracać uwagę na te symptomy i zwiększyć spożycie witaminy C poprzez odpowiednią dietę lub suplementy, by uniknąć poważniejszych konsekwencji zdrowotnych.

Jakie są skutki niedoboru witaminy C?

Niedobór witaminy C może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Osłabia on naczynia krwionośne, co skutkuje:

  • krwawieniami,
  • owrzodzeniami dziąseł,
  • wypadaniem zębów.

Osoby borykające się z tym deficytem często doświadczają:

  • chronicznego zmęczenia,
  • bólu stawów i mięśni,
  • trudności w gojeniu ran.

Przewlekły brak witaminy C może doprowadzić do:

  • szkorbutu,
  • zwiększonej podatności na infekcje,
  • ogólnego osłabienia organizmu.

Niedobór witaminy C niesie ze sobą ryzyko jeszcze poważniejszych schorzeń, takich jak:

  • osteoporoza,
  • depresja.

Witamina C odgrywa kluczową rolę w produkcji kolagenu, który jest niezbędny dla zdrowia skóry i stawów. Jej niedobór przyspiesza proces starzenia się skóry oraz pogarsza jakość tkanek łącznych. Dlatego regularne dostarczanie odpowiednich ilości witaminy C jest niezwykle istotne dla utrzymania dobrego samopoczucia i ogólnego zdrowia.

Co to jest szkorbut – skrajny przypadek niedoboru?

Szkorbut to poważna choroba, która powstaje na skutek niedoboru witamina C, znanej również jako kwas askorbinowy. Objawy tej dolegliwości obejmują:

  • krwawienie i owrzodzenie dziąseł,
  • problemy z uzębieniem,
  • osłabienie naczyń krwionośnych,
  • bóle stawów,
  • zmęczenie,
  • ogólne osłabienie organizmu.

W przeszłości ta choroba szczególnie dotykała marynarzy, którzy przez długie okresy nie mieli dostępu do świeżych owoców i warzyw. Szkorbut może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, a w skrajnych przypadkach nawet zagrażać życiu. Dlatego tak istotne jest regularne spożywanie produktów bogatych w witaminę C – pomaga to nie tylko w zapobieganiu jej niedoborom, ale także redukuje ryzyko związanych z tym objawów.

Jak wygląda suplementacja witaminą C?

Suplementacja witaminą C odgrywa kluczową rolę, zwłaszcza dla osób z jej niedoborem oraz tych, którzy potrzebują jej więcej, jak sportowcy czy osoby narażone na stres oksydacyjny. Na rynku można znaleźć szeroki wybór preparatów zawierających tę cenną witaminę.

Wśród najczęściej wybieranych środków znajdują się:

  • naturalny kwas L-askorbinowy,
  • nowoczesna forma liposomalna.

Kwas L-askorbinowy to popularny suplement, który charakteryzuje się doskonałą przyswajalnością i wspiera organizm w wielu ważnych procesach biologicznych. Z kolei preparaty liposomalne wyróżniają się innowacyjnym podejściem do absorpcji, co pozwala na efektywniejszy transport witaminy bezpośrednio do komórek.

Odpowiednie dawkowanie suplementów z witaminą C powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb każdego człowieka oraz zalecane przez lekarza. Ważne jest również, aby zwracać uwagę na ewentualne objawy przedawkowania, takie jak:

  • bóle brzucha,
  • biegunka.

Warto zawsze konsultować suplementację z ekspertem w tej dziedzinie, aby uniknąć niepożądanych efektów zdrowotnych.

Jakie są rodzaje suplementów z witaminą C?

Suplementy zawierające witaminę C występują w wielu wariantach, co umożliwia ich idealne dopasowanie do indywidualnych wymagań. Oto najważniejsze z nich:

  • Kwas L-askorbinowy – to najbardziej znana forma witaminy C, dostępna w postaci tabletek lub proszku, charakteryzująca się łatwą przyswajalnością przez organizm,
  • Witamina C liposomalna – otoczona specjalnymi liposomami, ta wersja zwiększa biodostępność oraz efektywność działania. Jest szczególnie zalecana dla osób z problemami żołądkowymi, gdyż jest łagodniejsza dla układu pokarmowego,
  • Preparaty wzbogacone o bioflawonoidy – te suplementy zawierają dodatkowe składniki roślinne, które wspierają działanie witaminy C i poprawiają jej absorpcję,
  • Naturalne źródła witaminy C – na rynku dostępne są również suplementy pozyskiwane z naturalnych źródeł, takich jak ekstrakty z aceroli czy dzikiej róży, oferujące szereg dodatkowych korzyści zdrowotnych,
  • Płyny i soki – wiele osób decyduje się na płynne formy suplementacji, które często są łatwiejsze do przyjęcia i szybciej absorbują się w organizmie.

Dzięki tak szerokiemu wachlarzowi opcji każdy może znaleźć rozwiązanie najlepiej odpowiadające swoim preferencjom oraz potrzebom zdrowotnym.

Jakie są objawy przedawkowania witaminy C?

Przedawkowanie witaminy C może prowadzić do różnych nieprzyjemnych dolegliwości. Najczęściej pojawiają się:

  • bóle brzucha,
  • biegunka,
  • nudności,
  • wymioty przy dawkach powyżej 2000 mg dziennie,
  • zwiększone wydalanie szczawianów i kwasu moczowego.

Co więcej, nadmiar tej witaminy stanowi istotny problem dla tych, którzy mają skłonność do kamieni nerkowych.

Mimo że przypadki poważnych problemów zdrowotnych spowodowanych przedawkowaniem witaminy C są rzadkie, warto być ostrożnym podczas suplementacji. Zbyt wysokie dawki mogą przynieść niepożądane efekty.

Jakie są interakcje witaminy C z lekami?

Witamina C to substancja, która przynosi wiele korzyści zdrowotnych, ale warto również pamiętać o jej wpływie na działanie niektórych leków. Oto kilka kluczowych informacji:

  • przyspiesza wchłanianie żelaza, co jest szczególnie istotne dla osób borykających się z jego niedoborami,
  • może osłabiać skuteczność niektórych leków przeciwpsychotycznych oraz antybiotyków,
  • ma zdolność do podnoszenia poziomu estrogenów we krwi.

To może być ważne zwłaszcza dla kobiet korzystających z hormonalnej antykoncepcji doustnej, ponieważ wpływa to na jej skuteczność. W związku z tym przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli przyjmujesz inne leki.

Regularni użytkownicy leków powinni być świadomi ewentualnych interakcji. Dlatego zawsze warto informować swojego lekarza o zamiarze suplementacji witaminą C, aby uniknąć potencjalnych problemów zdrowotnych.

Jakie znaczenie ma witamina C w ciąży?

Witamina C odgrywa kluczową rolę w czasie ciąży, wpływając korzystnie na zdrowie zarówno matki, jak i rozwijającego się dziecka. Wzmacnia układ odpornościowy, co jest niezwykle istotne, gdyż w tym okresie organizm kobiety staje się bardziej podatny na różnego rodzaju infekcje. Oprócz tego, witamina C wspomaga produkcję kolagenu – substancji niezbędnej do prawidłowego rozwoju tkanek płodowych oraz utrzymania skóry matki w dobrej kondycji.

W trakcie ciąży zapotrzebowanie na tę witaminę wzrasta ze względu na jej właściwości ochronne przed stresem oksydacyjnym. Działa jako skuteczny antyoksydant, który neutralizuje wolne rodniki, co może pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia komplikacji związanych z stanami zapalnymi czy stresem oksydacyjnym.

Należy jednak pamiętać o ostrożności przy suplementacji witaminy C. Zbyt duże dawki mogą okazać się szkodliwe dla płodu i wywołać niepożądane efekty. Dlatego zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem jakiejkolwiek formy suplementacji.

Podsumowując, witamina C ma istotny wpływ na zdrowie ciężarnej oraz rozwijającego się dziecka:

  • wspiera układ odpornościowy,
  • bierze udział w syntezie kolagenu,
  • kluczowe jest dostosowanie poziomu tej witaminy pod odpowiednią kontrolą medyczną.

Jakie są przeciwwskazania do suplementacji witaminą C?

Przeciwwskazania do stosowania witaminy C są istotne i dotyczą różnych stanów zdrowotnych. Należy zwrócić uwagę na następujące grupy osób, które powinny zachować ostrożność:

  • osoby z kamicą nerkową, które powinny unikać wysokich dawek, ponieważ może to zwiększyć ryzyko powstawania kamieni,
  • osoby z anemią sierpowatą, dla których suplementacja tej witaminy może prowadzić do niepożądanych efektów zdrowotnych,
  • osoby przyjmujące określone leki, takie jak furagina lub estrogeny, które powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji,
  • osoby z genetycznymi zaburzeniami, takimi jak defekt dehydrogenazy glukozo-6-fosforanu, ponieważ wysokie dawki witaminy mogą powodować rozpad czerwonych krwinek,
  • kobiety w ciąży oraz karmiące matki, które nie powinny stosować dużych ilości witaminy C bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą,
  • osoby mające tendencję do tworzenia kamieni nerkowych, które powinny szczególnie uważać na nadmierną suplementację.